Karafatma, kara böcekgiller (Tenebrionidae) familyasından, karanlık yerleri seven ve ışıktan kaçınan gececi bir böcek cinsidir. Bu böcekler, evlerde (karyola altında bile), kiler, mahzen, hangar, ahır, ambar ve kuş yuvası olan çatılarda bulunabilirler. Tahıl, kepek ve diğer tahıl ürünleri başta olmak üzere bitkisel ve hayvansal döküntülerle beslenirler.
Karafatmaların larvaları, tel kurdu (Elateridae) larvalarına çok benzer ve toprak içinde derinlerde bitkisel döküntülerle beslenirler. Karafatmaları, aynı boyutta ve kara renkte olan Doğu hamam böceği (Blatta orientalis) ile karıştırdıkları için, karafatma adını yanlışlıkla ve çoğu kez hamam böceği için kullanırlar.
Bu böcekler genellikle gece aktiftirler ve gündüzleri saklanırlar. Karanlık ve nemli ortamlarda yaşamayı tercih ederler ve gıda kaynaklarını buralarda ararlar. Karafatmalar, gıda kaynakları ve yaşam alanları için özellikle tahıl ürünleri ve depo alanlarında sorun yaratabilirler. Ekolojik olarak, karafatmalar, organik maddeyi parçalayarak ekosistemlerin sağlığına katkıda bulunurlar.
Böcekgillerden olan ve blatta orientalis olarak bilinen ve ülkemizde karafatma olarak bilinen böcek nemli ve karanlıkları sever. Işık almayan ortamlar karafatma böceği için uygun ortamlar olup buralarda rahatlıkla üreyip koloni kurarlar. Hamam böceği olarak ta bilinen bu böceklerin 4500 çeşidi olduğu araştırmalarda ortaya çıkmıştır.
Karafatma Böceğinin Fiziksel Özellikleri
Kara Fatma böcekleri, sarı, koyu kırmızı ve siyah renkleri ile diğer böceklerden ayırt eder. Çürümüş yiyecekler ile beslenirler. Dişileri kanatsız erilleri kanatlı olan karafatmalar, uçma özelliğine sahip değiller. Boyları ortalama 22-32 mm arasındadır. Taş altında, mutfak, çatı katı, kanalizasyonlarda, kiler, çöp konteynırları ve mahzenlerde yaşayabilirler. 300 milyon yıl öncesinden varlıkları devam eden bu böcekler 35- 180 gün ömre sahiptir. Hızlı çoğalmaları sebebiyle sanki hiç ölmemiş gibi bir izlenim yaratırlar.
Karafatma Böceğinin Zararları
Hepatit, ishal, dizanteri, besin zehirlenmesi ve diğer salgın hastalıkların oluşmasında rol oynayan karafatmalar, mikropları ayaklarına ya da vücutlarına bulaştırarak virüs ve bakteri oluşturabilecek ortamlardan insanlara taşır. Ayrıca, etrafa bıraktıkları salya ve dışkıları ile de astım ve alerjik deri hastalıklarına yol açar.
Karafatma neye gelmez, neyi sevmez?
Koloni kurma özelliğine sahip olan ve çeşitli hastalıkların insanlara bulaşmasında rol oynayan karafatma böceğinden kurtulmak için birçok kişi çeşitli yöntemler uygular.
Yaşam çevrelerini rutubetli ve kirli bırakmayarak dezenfekte eder, temizler ve sürekli havalandırır.
Yiyecekleri kapalı kutularda korur ve kırıntı bırakmaz.
Yuva oluşturdukları bölgeleri tamamen kapatır ve nemsiz bir duruma getirir.
Yaşam alanlarında oluşan kırık ve çatlaklıkları kapatarak onlara yaşam alanları bırakılmamalıdır.
Gider boruları etrafı temiz tutulmalı ve düzenli ilaçlanmalıdır.
Evde karbonat ve şeker karışımlı kaplar hazırlayıp yuva bölgelerine bıraktığınızda, karafatmaların ölmelerine sebebiyet verirsiniz.
Yaşam alanlarında alınacak bu basit tedbirler çözüm olmuyor ise, zirai ilaçlar satan firmalardan sistemli bir şekilde destek almak gerekir. Apartman katlarında veya site tarzı yaşam alanlarında yaşıyorsanız, ilaçlamaya kazan dairelerinden başlamalısınız. Her katı ve daireyi ayrı ayrı ilaçlamalı, ayrıca çatı arasını da ilaçlamalısınız. Aksi takdirde alınan önlem yetersiz olacaktır.
